Stage- of arbeidsovereenkomst: zijn er verschil(len)?

Kan een stageovereenkomst een arbeidsovereenkomst zijn? Waarom is dit verschil voor u van belang? En waar moet u op letten?

Uit de praktijk
Wat is het nu? De rechter moest onlangs oordelen over de vraag of de stageovereenkomst van een studente van de opleiding tot tandartsassistente niet toch een arbeidsovereenkomst is (ECLI:NL:RBDHA:2022:4119). De studente vorderde in de procedure loondoorbetaling, een transitievergoeding, de gefixeerde schadevergoeding, een billijke vergoeding en voldoening van de premies door de tandartspraktijk.

Arbeids- of stageovereenkomst
Arbeidsovereenkomst. Een overeenkomst is een arbeidsovereenkomst als
(1) er arbeid wordt verricht,
(2) waarvoor loon wordt betaald en
(3) er sprake is van een gezagsverhouding.

Doel. De naam van de overeenkomst die partijen ondertekend hebben, is niet van belang. Gekeken wordt naar hoe de overeenkomst in de praktijk wordt uitgevoerd. Het doel van de arbeid moet zijn een bijdrage te leveren aan de onderneming.

Waarom is een stageovereenkomst anders? De stageovereenkomst lijkt erg op de arbeidsovereenkomst. Ook bij een stageovereenkomst is sprake van het verrichten van arbeid, een gezagsverhouding en vaak wordt er een vergoeding betaald. Het verschil tussen beide overeenkomsten zit in het primaire doel van de arbeid. Bij de stageovereenkomst zijn de werkzaamheden die verrichten worden vooral in het belang van de opleiding die wordt gevolgd en is het doel dat de student zijn eigen kennis en ervaring uitbreidt, mede gelet op het voltooien van de opleiding.

Niet wettelijk geregeld. De stageovereenkomst is niet in de wet geregeld. Dit betekent dat er voor de stagiaire geen beschermende bepalingen opgenomen zijn, zoals wel voor de werknemer het geval is. Denk hierbij aan loonbetaling, ontslag, maar ook afdrachten van premies, loonbelasting, uitkeringsrechten, etc. Let op: voor stagiaires gelden wel de regels uit de Arbeidsomstandighedenwet en de Arbeidstijdenwet.

Waarom is dat belangrijk?
Gevolgen. Als de stageovereenkomst in de praktijk toch een arbeidsovereenkomst blijkt te zijn, dan zijn ook alle wettelijke bepalingen daarover op de arbeidsovereenkomst van toepassing. Let op: een stageovereenkomst geldt vaak voor een bepaalde periode en zal in dat geval gekwalificeerd worden als arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. De beëindiging van deze overeenkomst dient tijdig aangezegd te worden. Daarnaast kan deze overeenkomst – zonder enige bepaling daarover – niet tussentijds beëindigd worden. Als dat wel wordt gedaan dan bent u een schadevergoeding verschuldigd over de resterende periode. Ook bent u bij een beëindiging een transitievergoeding verschuldigd.

Uitspraak. Terug naar de situatie bij de tandartspraktijk. De studente verrichte zelfstandig werkzaamheden, opende de praktijk, plaatste bestellingen, werkte achter de balie en prepareerde de instrumenten. Zij kreeg een uurtarief uitbetaald en werd ingezet als vervanger van andere assistenten. De rechter kwalificeerde haar overeenkomst als arbeidsovereenkomst wees bijna al haar vorderingen toe.

Zo voorkomt u problemen. Wilt u een student in uw onderneming stage laten lopen, neem dan de volgende tips ter harte:
- Zorg ervoor dat de werkzaamheden tot doel hebben om hem ervaring op te laten doen, zijn kennis uit te breiden, gericht op de opleiding;
- Laat de student niet zelfstandig werken of ter vervanging van een medewerker;
- Betaal bij voorkeur een vergoeding ter dekking van de kosten van de student en geen uurtarief.

Als u geen arbeidsovereenkomst wenst met de daarbij behorende plichten: blijf bij het doel van de stageovereenkomst, namelijk het leeraspect, begeleidt hem en betaal bij voorkeur een vergoeding.