Opletten met incassobedingen in huurcontracten

In veel huurovereenkomsten is een incassobeding opgenomen: als een huurder zijn betalingsverplichting niet nakomt en de verhuurder moet overgaan tot incassomaatregelen, zijn de kosten hiervan voor de huurder. Wat speelt er nu?

Toetsing door de rechter
Incasso. In veel huurovereenkomsten staat opgenomen dat de huurder een vergoeding aan de verhuurder moet betalen als de huurder zijn betalingsverplichting niet netjes nakomt: een incassobeding. Vaak wordt opgenomen dat een huurder 15% van de openstaande som aan kosten moet vergoeden met een minimumbedrag of wordt simpelweg opgenomen dat een huurder alle kosten, zowel in als buiten rechte, moet dragen. Let op: dit soort bedingen krijgen de laatste tijd behoorlijk wat aandacht van de rechter. Als de huurder namelijk een natuurlijk persoon is, is de rechter gehouden om ambtshalve (dus zonder dat de huurder hierom vraagt en zelfs als de huurder niet in de procedure verschijnt), dit geding te toetsen.

Europese richtlijn. Op grond van Richtlijn 93/13 worden consumenten namelijk beschermd tegen oneerlijke afspraken en daarom moet de rechter ambtshalve de afspraken in bijvoorbeeld een huurovereenkomst toetsen op ‘oneerlijkheid'.

Oneerlijk. De rechter oordeelt dat een beding oneerlijk is als 1) over dat beding niet tussen partijen is onderhandeld of gesproken, 2) het beding niet ziet op de kern van de overeenkomst (bij een huurovereenkomst is de kern van de overeenkomst de huurprijs en het huurobject) en 3) als het beding het evenwicht tussen de rechten en plichten ten nadele van de consument verstoort.

Ten nadele van de consument. Die laatste eis klinkt nogal cryptisch maar betekent dat als de overeenkomst de consument in een juridisch minder gunstige positie plaats dan die de consument had gehad als het geldende nationale recht was gevolgd, een beding oneerlijk kan zijn. Als het voor de consument bij het sluiten van de overeenkomst economisch, grammaticaal en juridisch onduidelijk was wat zijn verplichtingen waren, is het evenwicht verstoord.

Gevolgen. Als een beding als oneerlijk wordt bestempeld, zijn de gevolgen fors. Het beding wordt door de rechter vernietigd en mag niet worden gewijzigd in een beding wat wel eerlijk is of worden vervangen door de wettelijke regels. Het beding is dus van tafel.

Geen recht op incassokosten. Dit kan ertoe leiden dat een incassobeding (ambtshalve) wordt getoetst, wordt vernietigd en dat de verhuurder, ondanks dat er een forse huurachterstand is, geen recht heeft op incassokosten.

Advies. Om te voorkomen dat een incassobeding in rechte wordt vernietigd, is het raadzaam om alleen op te nemen dat de huurder de incassokosten zoals opgenomen in de wet (derhalve de wettelijke rente en de minimale incassokosten van E 40,-) moet betalen.