Juridische instrumenten om verzuim terug te dringen

Een hoog ziekteverzuim binnen een bedrijf is geen pretje. Maar ook werknemers die regelmatig kort ziek zijn hebben invloed op uw bedrijfsvoering. Om dit tegen te gaan u kunt bijv. wachtdagen opnemen. Wat zijn daarvan de voor- en nadelen?

Uitgangspunt: loon doorbetalen
Hoofdregel. Als een werknemer wegens ziekte zijn werk niet kan doen geldt de hoofdregel dat de werkgever verplicht is (een deel van) het loon door te betalen. Op grond van de wet moet minimaal 70% van het loon doorbetaald worden tijdens ziekte, maar minimaal het minimumloon. Uit de Cao of de arbeidsovereenkomst kan echter blijken dat een hoger percentage van het loon tijdens ziekte uitbetaald moet worden.

Wachtdagen als uitzondering. U mag van de hoofdregel afwijken en met uw werknemers afspreken dat u één of twee wachtdagen instelt bij verzuim. Tijdens die dag(en) hoeft u geen loon door te betalen óf u spreekt af dat de wachtdag in mindering wordt gebracht op het bovenwettelijk verlof van de werknemer. Let op. Bovenwettelijk verlof zijn alle verlofuren die het wettelijk minimum
van vier keer het aantal uren per week overstijgen. 

Doorlopende ziekte binnen vier weken. Als een werknemer zich binnen vier weken voor de tweede keer ziekmeldt is sprake van een doorlopende ziekteperiode. Wachtdagen mogen dan niet voor de tweede keer ingehouden worden. Vier weken na de laatste ziekmelding start een nieuwe periode en mogen opnieuw wachtdagen worden ingehouden. Tip. Voorkom misverstanden, registreer de ziekmeldingen goed en vermeldt de wachtdagen op de salarisstrook.

Schriftelijke overeenstemming. Om wachtdagen te kunnen toepassen moet dit schriftelijk met de werknemer afgesproken zijn. Neem daarvoor een bepaling op in de arbeidsovereenkomst of het bedrijfsreglement en verwijs in de arbeidsovereenkomst naar dit reglement of eventueel naar de cao. Let op. Check uw cao want sommige cao’s verbieden wachtdagen juist verboden. Als u het bedrijfsreglement tijdens de looptijd van de arbeidsovereenkomst wijzigt, moet de werknemer hier schriftelijk mee instemmen. De OR heeft instemmingsrecht bij het invoeren van wachtdagen. 

Waarom zou u dat doen?
Voordelen. Het grootste voordeel van wachtdagen is het terugdringen van het (kortdurend) ziekteverzuim. Bovendien kan het de verzuimkosten verminderen, evt. leiden tot een hogere productiviteit en daarmee tot betere bedrijfsresultaten.

Nadelen. Wachtdagen is een een ‘negatieve‘ arbeidsvoorwaarde en kan leiden tot minder motivatie op de werkvloer. Werknemers die eigenlijk ziek zijn, zullen toch aan het werk gaan en anderen, collega’s of klanten, aansteken. Er zullen echter ook werknemers zijn die zich – vanwege de wachtdagen – langer ziek houden dan nodig is. Tip. Plan in dat geval een consult met de bedrijfsarts in, zodat die kan toetsen of de werknemer daadwerkelijk ziek is.

Positiever arbeidsvoorwaarde. Deze nadelen kunnen een reden zijn om juist een verzuimbonus toe te kennen, zoals het toekennen van een geldbedrag of een extra vrije dag als een werknemer zich niet ziek meldt. Een andere oplossing is om nadere regels voor de wachtdagen op te stellen, zodat ze wat sympathieker overkomen. Denk hierbij aan het niet toepassen van de wachtdagen bij ziekte na een bedrijfsongeval.

Dring kortdurend ziekteverzuim terug door wachtdagen in te voeren. Leg die dagen schriftelijk vast in de arbeidsovereenkomst. Wees alert op de nadelen, met werknemers die ziek komen werken en anderen kunnen aansteken. Overweeg een verzuimbonus.