Hoeveel geluid mag een warmtepomp maken?

De meeste nieuwbouwwoningen worden tegenwoordig van een warmtepomp voorzien. Deze relatief nieuwe manier van woningen verwarmen en koelen maakt vaak meer geluid dan een traditionele c.v.-ketel. Hoeveel geluid mag zo’n pomp maken?

Nederland moet van het gas af
Gasloos. We weten het inmiddels allemaal: sinds 1 juli 2018 mogen nieuwbouwhuizen niet meer aangesloten worden op het gasnet en per jaar moeten zo’n 40.000 bestaande woningen van het gas af worden gehaald.

Alternatieven. Bij veel nieuwbouwwoningen is het gebruik van warmtepompen een vaak voorkomend alternatief. Dit kunnen zowel lucht- als aardwarmtepompen zijn. Beide systemen hebben als gemeenschappelijk kenmerk dat de pompen niet geluidloos zijn.

Dat is wennen! Zo’n pomp maakt al snel meer geluid dan een c.v.-ketel wat voor de bewoners vaak een onaangename verrassing is. De eerste gerechtelijke procedures zijn dan ook al een feit. Hoeveel geluid mag een warmtepomp maken?

Geluidsnorm warmtepomp
Raad van Arbitrage. Op 12 februari 2019 moest de Raad van Arbitrage voor de Bouw (hierna: “de Raad”) antwoord geven op deze vraag (GIW/AIG, 81163, 12-02-2019). Frans en Ineke hebben in 2011 een nieuwbouwwoning met warmtepomp gekocht. Na oplevering klagen zij over geluidsoverlast. Ze stappen naar de Raad en vorderen herstel van dit gebrek en vergoeding van de schade.

Bouwbesluit 2003. Aangezien de aanvraag voor de bouwvergunning heeft plaatsgevonden vóór de inwerkingtreding van het huidige Bouwbesluit 2012, is het oude Bouwbesluit (2003) van toepassing. Dit bevatte geen norm voor overlast door installaties in de woning. De Raad schakelt daarom een deskundige in en deze stelt dat de geluidsnorm moet worden gesteld op 30 dB. Dit baseert hij op de norm NEN 1070:1999. 30 dB komt overeen met fluisteren! Hij concludeert dat de pomp met 1 dB deze norm overschrijdt.

Niet merkbaar. De Raad stelt Frans en Ineke desondanks niet in het gelijk: de bouwer heeft voldoende aangetoond dat een verschil van 1dB niet merkbaar is.

Huidige stand van zaken
Bouwbesluit 2012. Het huidige Bouwbesluit bevat in art. 3.9 tweede lid wél een geluidsnorm voor installaties binnenshuis. Deze grens is (ook) 30 dB. Dit valt in de categorie “erg stil”. Pas bij 60 dB is sprake van hoorbaar apparaatgeluid. Een koffiezetapparaat produceert bijvoorbeeld 60 dB aan geluid en een stofzuiger 70 dB.

Tip. Een warmtepomp dient binnenshuis dus erg stil te zijn en mag enkel ‘fluisteren’. Als u als makelaar optreedt voor een koper is het belangrijk hier vóór het sluiten van de overeenkomst bij de bouwer naar te informeren. Als u optreedt voor de bouwer moet u hem erop wijzen dat overschrijding van deze norm grote gevolgen kan hebben.

Grote verschillen. De verschillen in geluidsproductie tussen leveranciers van warmtepompen zijn groot. De geavanceerde modellen die al tientallen jaren bestaan werken inderdaad nagenoeg geluidloos. Maar bij nieuwkomers op de markt is dit vaak anders. Hier verlangen installateurs bijvoorbeeld een rubberen ondergrond waarop de pomp dient te worden geplaatst of wordt zelfs geëist dat een complete kelder wordt gebouwd om te voorkomen dat in de leefruimtes overlast wordt ervaren. Informeer hier vooraf goed naar!

Warmtepompen mogen maximaal 30 dB aan geluid produceren, wat overeenkomt met fluisteren. Veel pompen maken echter meer geluid en dit kán dus voor een bouwer leiden tot een verplichting om dit gebrek na oplevering te verhelpen en de schade te vergoeden.