Het studiekostenbeding per 1 augustus 2022

De wetgeving over ‘voorspelbare en transparante arbeidsvoorwaarden’ is inmiddels definitief en is per 1 augustus 2022 ingegaan. Welke afspraken zijn nu wel of niet toegestaan bij het terugbetalen van studiekosten?

Wat zijn de oude en de nieuwe regels?
Oude regels. Tot 1 augustus 2022 was het toegestaan om af te spreken dat studiekosten terugbetaald moesten worden. De werkgever was niet verplicht deze kosten te dragen, noch stond in de wet dat de opleiding in werktijd gevolgd moest worden. Met de nieuwe regels verandert dit.

Nieuwe regels. Met ingang van 1 augustus 2022 zijn de mogelijkheden voor een studiekostenbeding beperkt. Het is dan niet meer toegestaan om de studiekosten terug te vorderen voor scholing die een werkgever op grond van de wet of CAO verplicht is aan de werknemer aan te bieden.

Wat is verplichte scholing
Wettelijke plicht. Tot de wettelijke plicht behoort scholing op het gebied van veiligheid, arbeidsvoorwaarden of het bijhouden van vakbekwaamheid. Daar valt scholing die noodzakelijk is voor de uitoefening van de functie en voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst onder. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een scholing in het kader van een verbetertraject. Ook dan is een studiekostenbeding in beginsel verboden.

Welke kosten? Niet alleen de scholing moet voor de werknemer kosteloos zijn, maar alle kosten die de werknemer moet maken in verband met het volgen van een opleiding komen voor rekening van de werkgever. Dus naast de opleidingskosten, komen ook de reiskosten, kosten voor studiemateriaal en examengelden voor rekening van de werkgever. Daarnaast geldt de opleidingstijd als arbeidstijd. Tot slot moet – indien mogelijk – de opleiding tijdens de overeengekomen arbeidstijd plaatsvinden.

Extra kosten. Houd rekening met extra kosten en tijd voor opleidingen. Opleidingen van werknemers zullen door gaan werken, zowel in uw budget als in uw planning.

Niet voor gereglementeerde beroepen. Om het ‘makkelijk’ te maken, heeft de wetgever een lijst opgesteld met gereglementeerde beroepen, zoals een gasmeetdeskundige, kraanmachinist, apotheker, psycholoog, fysiotherapeut, etc. opgesteld. Voor deze beroepen is de werkgever niet verplicht om de opleidingen te vergoeden en is een studiekostenbeding wel mogelijk, tenzij de opleiding in een CAO verplicht wordt gesteld. In dat geval is het studiekostenbeding weer wel verboden.

Een stappenplan. Kortom, een studiekostenbeding is niet per definitie verboden. Ter verduidelijking kunt u het volgende stappenplan volgen:
1. Is de opleiding verplicht of gewenst?     
o      Indien gewenst: een studiekostenbeding is mogelijk.
o     Indien verplicht, ga verder naar de volgende stap.
2. Betreft het een gereglementeerd beroep?
o     Zo nee, het studiekosten beding is niet mogelijk.
o     Zo ja én is de opleiding niet verplicht bij CAO, dan is het         studiekostenbeding wel mogelijk.
o     Zo ja én is de opleiding wel verplicht bij CAO, dan is het         studiekostenbeding niet mogelijk.
en of u scholingstijd als arbeidstijd moet rekenen.

Maak onderscheid tussen verplichte en gewenste opleidingen en de gereglementeerde beroepen, zodat u inzichtelijk heeft of u een studiekostenbeding mag afspreken en of u scholingstijd als arbeidstijd moet rekenen.